Drewniane altany ogrodowe to popularne elementy małej architektury o funkcji praktycznej i dekoracyjnej. Okrągłe, kwadratowe lub wielokątne, wyposażone w meble ogrodowe i oświetlenie – altany pełnią funkcję miejsca relaksu, rodzinnych imprez oraz placu zabaw dla dzieci. Aby jednak cieszyły oko i zachowały swoje walory użytkowe przez długi czas muszą być wykonane z wysokiej jakości drewna oraz starannie zabezpieczone przed czynnikami zewnętrznymi. Wymagają również systematycznej konserwacji z wykorzystaniem dedykowanych preparatów.
Dostępne na rynku gotowe modele różnią się stylistyką, rozmiarem oraz rodzajem użytego drewna. Bez problemu znajdziemy również firmy, które projektują, wykonują i montują altany ogrodowe według indywidualnej koncepcji klienta. Podobnie jak domki letniskowe o powierzchni poniżej 35 m2 – również altany ogrodowe nie wymagają uzyskiwania pozwolenia na budowę. Pamiętać trzeba jednak, że na każde 500 m2 działki przypadać mogą co najwyżej dwa obiekty.
Podstawowy podział tego typu konstrukcji to altany zamknięte oraz otwarte. Pierwsze mogą przyjąć formę niewielkich domków i być używane całorocznie. Te drugie występują w formie wspartego na słupach zadaszenia bez ścian, ze ścianami częściowymi lub z ażurowymi bokami. Otwarte altany o większych rozmiarach mogą być dodatkowo wyposażone w dachowy otwór wentylacyjny przez który uchodzi dym – bywają wtedy określane mianem altan grillowych. Dachy jednych i drugich pokrywa się zazwyczaj podobnymi materiałami co dachy budynków mieszkalnych – może to być papa, gont, dachówka, blachodachówka a nawet trzcinowa strzecha.
Wolnostojące altany ogrodowe umiejscawiane są najczęściej na betonowej wylewce, podłożu ze żwiru, kostki brukowej lub na wkopanych w grunt betonowych bloczkach. Żaden element drewniany, w tym słupy będące podstawą konstrukcji altany, nie powinien mieć bezpośredniego kontaktu z gruntem ani betonem. Dlatego też powszechną praktyką są wbijane w ziemię lub mocowane do betonowych bloczków stalowe kotwy albo kształtowniki, wyprofilowane tak by umieścić w nich końce słupów.
Aby nasze wiaty, altany ogrodowe i inne elementy drewniane spełniały swoją rolę i przez długie lata zachowały walory estetyczne, niezbędna jest ich regularna konserwacja – ochrona przed niszczącym działaniem opadów deszczu, śniegu, wiatru, palących promieni słońca, insektów, pleśni i innych mikroorganizmów. Proces zabezpieczania i pielęgnacji można podzielić na trzy podstawowe etapy.
Pierwszy z nich to przygotowanie powierzchni drewna poprzez jej dokładne oczyszczenie z brudu i resztek starych powłok malarskich, a następnie odtłuszczenie za pomocą benzyny ekstrakcyjnej lub lakowej.
Etap drugi to gruntowanie dedykowanym preparatem – praktyka pokazuje, że jest on często pomijany, co na dłuższą metę okazuje się błędem i może przyczynić się do szybszego niszczenia drewna. Profesjonalny impregnat gruntujący głęboko wnika w strukturę drewna, zabezpieczając je biologicznie przed sinizną, kornikami, grzybami i innymi szkodnikami.
Po zagruntowaniu drewnianych elementów przychodzi pora na etap trzeci, czyli nałożenie warstwy powierzchniowej. Zależnie od efektu, jaki chcemy uzyskać możemy użyć farby do drewna, lakieru, lakierobejcy, albo też oleju który wyeksponuje naturalną urodę i fakturę drewna. Zależnie od wybranego preparatu nakładamy go pędzlem, wałkiem lub natryskowo. Zazwyczaj uzyskanie dobrego efektu wizualnego wymaga zaaplikowania dwóch lub trzech warstw – pamiętać trzeba o odczekaniu aż każda z nich dokładnie wyschnie oraz przeszlifowaniu powierzchni pomiędzy kolejnymi nałożeniami.
Na końcowy rezultat prac wpływ ma zarówno dokładność oraz kolejność realizacji poszczególnych etapów, jak i warunki atmosferyczne w jakich przeprowadzamy prace. Warto dokładnie czytać i przestrzegać zamieszczonych na opakowaniach preparatów instrukcji stosowania albo poradzić się sprzedawcy.